1985 Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan tanımda, çocuk istismarı, çocuğa yönelik bir yetişkin, toplum ya da ülkesi tarafından çocuğun sağlığını, fiziksel , psiko-sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen, bilerek ya da bilmeyerek yapılan davranışlar olarak kabul edilmiştir. Davranışın mutlak, çocuk tarafından algılanması veya yetişkin tarafından bilinçli olarak yapılması şart değildir.
 
Ekonomik İstismar
Fiziksel Belirleyiciler: Büyüme ve gelişme geriliği, giyimde bakımsızlık veya uygunsuzluk, ellerinde, yüzünde çatlaklar, kimyasal etkenli yaralar, lekeler, fiziksel işlerin etken olduğu yaralanmalar, sürekli hastalanma, sürekli solunum güçlüğü çekme, bedensel şikayetler, halsizlik, enerjisi azalmış görünüm,  fiziksel veya tıbbi ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi.
Davranışsal Değişiklikler: Nörotik belirtiler (uyku bozukluğu, oyunda kısıtlılık veya ketlenme), dikkat toplamada, ilgi göstermede zorlanma, akademik başarıda bozulma, derslerde uyuklama, derse geç kalma ya da yoğun devamsızlık durumu gösterme, yaşına veya içinde bulunduğu duruma uygunsuz olgunlukta davranma, uçucu madde kullanma, suça eğilimlilik, çalışmak zorunda olduğunu ifade etme, geleceğe ilişkin umutsuz yoğun endişe.
Fiziksel İstismar
Fiziksel Belirleyiciler: Açıklanamayan morluk ve darbeler, yanıklar, kırık, çıkık ve ısırıklar.
Davranışsal Değişiklikler: Cezayı hak ettiğini düşündüren ya da gösteren tavırlar, erişkinlerle iletişime girmekten kaçınma, çocuk ağlaması duyduğunda yoğun tepki gösterme, davranışsal olarak uçlarda bulunma. Ebeveynlerinden ve eve geri dönmekten korkma ve ailesinden zarar gördüğünü ifade etme, boş ve donuk bakışlar, çevresine karşı kayıtsız tavırlar, muayene sırasında ağlayarak, tepki vermeme, sorulara çok kısa olarak veya seslerle karşılık verme, yaşına veya içinde bulunduğu duruma uygunsuz olgunlukta davranma, dikkat çekmek için manevralar yapma, sadece yüzeysel ilişkiler kurabilme, gerçek ihtiyaçlarının farkında olamama veya göz ardı etme, bunun yanı sıra sürekli ilgi ihtiyacı
Cinsel İstismar
Fiziksel Belirleyiciler: Oturmakta ve yürümekte zorluk, yırtılmış, lekelenmiş veya kanlı iç çamaşırı, genital organlarda ve anal bölgede ağrı, yanma ve kızarıklık, şişlik, kaşınma, idrar yapma sırasında ağrı, kanama, morluklar, yırtıklar, akıntı, özellikle puberte öncesi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, azalmış anal sfinkter tonusu, hamilelik.
Davranışsal Değişiklikler : Örneğin, Beden eğitimi dersinde üstünü değiştirmeyi ya da derse katılmayı reddetme, geri çekilme, sürekli hayal kurma eğilimi gösterme, çocuksu davranma ve derslerde dikkat toplamada, ilgi göstermede zorlanma, akademik başarıda bozulma, zayıf akran ilişkileri, evden kaçma davranışı gösterme, bakım veren tarafından ya da başka bir yetişkin tarafından istismara uğradığını belirten ifadeler, intihar eğilimi, uygunsuz cinsel davranışlar, yakın ilişkilerde cinsel yakınlığı ayıt edememe, cinsel davranışlarda artma.
Duygusal İstismar
Fiziksel Belirleyiciler: Konuşma bozuklukları, fiziksel gelişiminde duraklama, büyüme-gelişme geriliği, aşırı hareketli veya yıkıcı/zarar verici davranış örüntüsü.
Davranışsal Değişiklikler: Stereotipik bozukluklar (Emme, ısırma, sallanma vb.), davranım veya  özel öğrenme bozuklukları, nörotik belirtiler (uyku bozukluğu, oyunda kısıtlılık veya ketlenme, uygunsuz ya da olağan dışı korku ifadesi), Psikopatolojik belirtiler (histerik tepkiler, obsesyon ve kompulsiyonlar, fobi ve psikosomatik rahatsızlıklar)
İhmal
Fiziksel Belirleyiciler: Büyüme ve gelişme geriliği, sürekli aç olma, temizlik ve giyimde bakımsızlık veya uygunsuzluk, çocuğun nüfus cüzdanının olmaması,  tehlikeli durumlarda veya uzun sürelerle ebeveyn kontrolünden yoksun olma (ailenin çocuk hakkındaki soruların yanıtlarını bilmemesi, tutarsız cevaplar vermesi). Fiziksel veya tıbbi ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi, terk edilme ya da evden kovulma, zehirlenme, silahla yaralanma, kazaya uğrama, çocuğun yakınlarının bağımlılık yapan maddeleri kullanıyor olması ve çocuğun bunlara maruz bırakılıyor olması.
Davranışsal Değişiklikler: Dilenme, haraç kesme, yemek çalma, okula erken gelip geç çıkma, okula az gelme, sürekli yorgun, halsiz olup ders sırasında uyuklama, yaşına veya içinde bulunduğu duruma uygunsuz olgunlukta davranma, sürekli ilgi ihtiyacı, alkol, madde kullanımı, suça eğilimlilik ve bakım veren olmadığını ifade etme, zorunlu eğitim çağında olduğu halde okula gitmemesi.
Çocuk İstismarı Konusundaki Gerçekler
Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler. Bu konuda hikayeler uyduranlara çok nadir rastlanır.
İstismarın kısa ve uzun süreli etkileri çocuğun duygusal ve fiziksel sağlığı açısından çok önemlidir.
Cinsel istismara her sosyo-ekonomik grupta rastlanmaktadır.
Kız çocuklarda enseste, erkek çocuklarda ise pedofiliye diğer istismar türlerinden daha sık rastlanmaktadır.
Çocukların görünüşü ya da davranışı istismara neden olamaz. Anlamını dahi bilmedikleri olayları kışkırtmaktan dolayı çocuklar suçlanamaz.
Çocuk İstismarı Konusundaki Gerçekler
 İstismarcının tercih ettiği yer genelde çocuğun tanıdığı, bildiği yerlerdir. Okul ve okul çevresi, ev ve okul arasındaki yol, bir arkadaş ya da akrabanın evidir.
Çocuğun rahat ve gevşek olduğu zamanlar, oyun zamanları, banyo zamanı ya da yatma saati istismarcının tercih ettiği zamandır.
 Olguların %80-95’inde istismarcı, çocuğun tanıdığı, normal görünümlü biridir.
 Kadın istismarcılar erkeklere oranla sayı olarak daha azdır, ama vardır.
İstismara Uğramış Bir Bireyle Görüşmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
“Nasıl-Ne” soruları
Onu anladığınızı hissettirin
Sıcak, duyarlı, spontan olun
İletişimi açık bırakın
Birey olduğunu unutmayın, yapıcı olun
Kapınızın her zaman açık olduğunu hissettirin
İlişki oluşturun
İstismara Uğramış Bir Bireyle Görüşmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Dikkatli dinleyin
Duygularla başa çıkın
Konuşmaya teşvik edin
Sakin olun
Kendi kararlarını vermesine yardım edin
Güvenilir ve doğal olun
Paylaşımcı olun
Çocuk İstismarı Nasıl Tanınır?
Çocuğu hastaneye getirmede açıklanamayan gecikme,
Öykünün çelişkili olması,
Fiziksel bulgulara uymayan öykü,
Şüpheli travma öyküsünün birden fazla olması,
Anne-babanın kazayı bir kardeşe ya da yabancı kişilere yüklemesi,
Çocuk İstismarı Nasıl Tanınır?
Çocuğun kendisine kazanın yüklenmesi,
Çocuğun hastane hastane gezdirilmesi,
Çocuğun anne-babayı suçlaması,
Anne- babanın çocukken istismara uğrama öyküsü,
Anne-babanın çocuktan gerçekçi olmayan beklentilerinin olması.
İstismarı Önlemede Aileye ve Öğretmenlere Öneriler
1. Öğretin;Bedeninin özel olduğunu, kadın ya da erkek olduğunu,
Şiddetin, güç kullanmanın nedenlerini, doğru bir sorun çözme yöntemi olmadığını,
Kendisinin hiç kimsenin malı olmadığını,
Hiç kimse tarafından kötü muameleye maruz bırakılamayacağı,
Çocuk olmasından, insan olmasından kaynaklı sahip olduğu hakları
1. Hayatına sahip çıkabileceğini.
2. Dinleyin; Özellikle bir şeyleri anlatmak istiyorsa,
3. Zaman ayırın; ve ilgilenin,
4. Tanıyın; Arkadaşlarını, bakıcıları, oynadığı alanları,
5. İzleyin; istismarı önleme programlarını başlatın,
6. Konuşun; İstismar hakkında
7. Danışın; Çocuğunuzun ya da başka çocukların istismarından şüpheleniyorsa